Женски хормони: Кои се клучни и зошто е важно да ги следите?

Женското тело е неверојатно комплексно и динамично. Во центарот на таа динамика се хормоните – суптилни, но моќни хемиски гласници кои ја регулираат секоја фаза од животот: од пубертет, преку менструалниот циклус, бременост, до менопауза. Кога сè е во рамнотежа, се чувствуваме енергични, стабилни и здрави. Но, кога постои хормонален дисбаланс – телото сигнализира на многу начини.

Во продолжение ќе дознаете кои хормони играат најважна улога во женското здравје, кои се симптомите на нивен дисбаланс и зошто е важно да обрнете внимание навреме.

Што се хормони и која е нивната улога?

Хормоните се хемиски супстанции кои ги лачат жлездите во телото (како хипофизата, тироидната жлезда, јајниците, надбубрежните жлезди). Тие патуваат низ крвотокот и даваат сигнали до различни органи за да регулираат важни процеси како што се:

• менструалниот циклус

• расположението

• апетитот

• метаболизмот

• плодноста

• сон и енергија

• раст и развој

Кај жените, неколку хормони имаат посебно значење и влијание врз физичкото и емоционалното здравје.

Клучни женски хормони на кои треба да внимавате

1. Естроген

Овој хормон е доминантен во текот на репродуктивниот период. Го регулира менструалниот циклус, подготвува тело за бременост, влијае на густината на коските и го штити срцето.
Дисбалансот може да предизвика: нередовни менструации, зголемена тежина, променливо расположение, сува кожа, главоболки, проблеми со спиењето.

2. Прогестерон

Се лачи во втората половина од менструалниот циклус и е клучен за одржување на бременост. Има смирувачки ефект врз телото.
Ниско ниво може да доведе до: проблеми со плодност, предменструални тегоби (ПМС), анксиозност, потешкотии со спиење.

3. Тестостерон

Иако често се поврзува со мажите, и жените го имаат овој хормон, но во помала количина. Влијае врз сексуалната желба, енергија и мускулна маса.
Зголемено ниво кај жени (често при ПЦОС) може да предизвика: акни, појава на влакна на лице и тело, нередовни менструации.

4. Инсулин

Го регулира шеќерот во крвта. Кога е во дисбаланс, телото може да стане отпорно на инсулин, што води кон зголемена тежина, замор и ПЦОС.
Важно е да се следи, особено ако имате семејна историја на дијабетес.

5. Тироидни хормони (T3 и T4)

Тироидната жлезда ги регулира метаболизмот, телесната температура, менструалниот циклус, косата и расположението.
Нарушувања како хипотироидизам или хипертироидизам можат да предизвикаат: замор, зголемување на тежина, депресија, сувост на кожа, губење на коса.

6. Кортизол

Познат како “хормон на стресот”, кортизолот е важен за справување со стрес, но неговото хронично зголемено ниво го нарушува целиот хормонален баланс.
Последици од хроничен стрес: несоница, зголемена тежина (особено околу стомакот), анксиозност, намален имунитет.

Симптоми на хормонален дисбаланс: 

• Нередовен менструален циклус

• Премногу обилен или слаб циклус

• Чести промени во расположението, раздразливост

• Замор, дури и после сон

• Проблеми со кожата (акни, сува кожа, егзема)

• Губење или зголемување на тежина без објаснување

• Намален сексуален нагон

• Опаѓање на коса

• Несоница или лош квалитет на сон

Ако се пронајдете во повеќе од овие симптоми, добро е да се направи лабораториско испитување на хормоните и да се консултирате со гинеколог или ендокринолог.

Како да се грижите за вашиот хормонален баланс?

Редовен сон – барем 7-8 часа квалитетен сон секоја вечер
Урамнотежена исхрана – внес на омега-3 масти, антиоксиданси, доволно протеини и влакна
Физичка активност – умерено вежбање помага во регулирање на инсулин и кортизол
Намалување на стресот – преку медитација, дишење, прошетки или терапија
Природна поддршка – билки како витекс (Vitex Agnus-Castus), мака (Maca root), или адаптогени, но секогаш во консултација со лекар
Ограничување на шеќер и преработени јаглехидрати
Избегнување на токсини – користете природна козметика и избегнувајте пластика при складирање храна

Хормоните се гласот на телото – слушајте го внимателно

Женските хормони се во постојана промена. Но, кога телото зборува преку симптоми, важно е да го слушаме. Навременото препознавање и грижа за хормоналниот баланс може да спречи сериозни здравствени состојби и да придонесе за повисок квалитет на живот.

Не се плашете од сопственото тело – туку научете да живеете во хармонија со него.